Buzdolabı, gıdaların bozulmasını engellemek, daha uzun süre dayanmasını sağlamak ve saklamak açısından oldukça önemli bir icattır. Tarih boyunca buzdolabı denilen icadın yerine insanlar ilkel yollarla, o zamanki şartlarla çözüm bulmuşlar, bilim ve teknoloji ilerledikçe daha iyi şartlar sağlamışlardır.
Buzdolabının İcadı ve Tarihçesi
Çok eski zamanlarda insanlar gıdaları ve içecekleri soğutmak için kar ve buzları, serin akarsuları ve mağaraları kullanmışlardır. Bu yollarla soğutmayı sağlamış, ve gelişmeye başlamışlardır. Mekanik sistemler çıkmadan önce insanlar yere kazınmış olan ve buzla doldurulmuş ahşap kutuları soğutucuları kullanıyorlardı. Bazen bu kutular karla da dolduruluyordu. Tarih boyunca buna benzer ve bu şekilde soğutma işlemleri devam etti. Modern buzdolabının bulunması her şeyi değiştirdi.
Bilinen ilk yapay soğutma biçimi, 1748 yılında Glasgow Üniversitesindeki William Cullen tarafından geliştirildi. William Cullen, bu keşfini herhangi bir amaçla kullanmadı.
1805 yılında ise Amerikalı mucit Oliver Evens ilk soğutma makinesini tasarladı. Fakat bu makinenin kullanımı pratik ve kolay değildi. İlk pratik soğutma makinesi 1834 yılında Jacob Perkins tarafından tasarlandı. Perkins, bu makinesinin çalışmasında eter de kullanmıştır.
1844 yılında John Gorrie tarafından ticari amaçla üretilen ilk buzdolabı gösterildi. Aslında tıp doktoru olan Gorrie, bu yeniliğiyle "klima ve soğutma sistemleri" alanında tarihe ismini kazımıştır.
İlk Ticari Buzdolabı Üretimi
1876 yılında Alman mühendis Carl Von Linden, sadece buzdolabını değil, aynı zamanda temel soğutma teknolojisinin bir parçası haline gelen gazın sıvılaştırılmasını da patentledi. Bu buzdolabı, elektrik enerjisiyle çalışıyordu ve bu, o zamanlara göre oldukça ilerletici bir adımdı. Bu buzdolabının kullanımı çok tehlikeli olduğu için çok satılamadı.
1800'lü yılların sonundan 1929 yılına kadar olan buzdolaplarında soğutucu olarak amonyak (NH3), metil klorür (CH3Cl) ve kükürt dioksit (SO2) gibi toksik gazlar kullanılmıştır. Buzdolaplarından sızan zehirli gazlar, binlerce ölüme neden olmuştur. Bu yüzden üreticiler, ölümcül olmayan buzdolabı üretmek için araştırmalara başladılar.
 |
| John Gorrie tarafından üretilen buzdolabı |
İlk Buzdolabı Fabrikasının Kurulması
Artık insanlar yiyecekleri soğutmak için ilkel yöntemlerden arınmış ve modern buzdolabıyla tanışmıştı. Ticari alanda da büyük bir yere sahip olan buzdolapları her ev için gerekli olan bir makineydi ve bu ihtiyacı gidermek için insanlar hızlı üretme başlamışlardı.
İlk buzdolabı fabrikası 1914 yılında Kelvinatör Company adıyla kuruldu. İlk yılında 67 adet buzdolabı satmayı başaran fabrika, ilerleyen yıllarda bu satışı arttırdı ve bu alanda büyük bir şirket konumuna geldi.
Buzdolabı alanında yapılan yenilikler ve doğan ihtiyaçlar dolayısıyla 1914 yılından itibaren buzdolabı fabrikaları kurulmaya devam edildi. Günümüzde teknolojiden yararlanılarak üretilen buzdolaplarının temelleri o günlerde atılmıştır.
 |
| Von Linde'nin Çalışma Atölyesi |