Erozyon, kayaların ve toprağın rüzgar ve su gibi etkenlerle bir yerden başka bir yere taşınmasını kapsayan doğal bir süreçtir. Erozyon, doğal olarak gerçekleşse de 2014 yılından beri insan faaliyetleri erozyona etki etmeye başlamıştır. Erozyon çeşitli ekosistemleri etkiler ve canlıların neslinin tükenmesine sebep olabilir. Bu kadar zarar sağlayan erozyona etki eden faktörler nelerdir?
Erozyonu Etkileyen Faktörler
İklim:
Yağış: Yağış miktarı ve yağışın yoğunluğu erozyona etki eder. Yağış yoğunluğu arttığında toprağa düşen su miktarı da artar ve bu erozyonu doğrudan etkiler.
Rüzgar: Rüzgar da erozyonu etkileyen faktörlerdendir. Rüzgar, yağmur sırasında damlaların toprağa düşüş hızını ve açısını etkiler.
Sıcaklık: Sıcaklık, erozyonu etkileyen başka bir iklim faktörüdür. Donmuş toprak erozyona karşı dirençliyken, sıcak yağmurların getirdiği toprağın çabuk çözülmesi ciddi erozyona neden olabilir. Sıcaklık ayrıca zemin yüzeyinde toplanan organik madde miktarını da etkiler. Sıcaklığın fazla olduğu yerlerde organik maddeler daha hızlı parçalanır ve bitki örtüsü seyrelir. Bu da erozyonu etkiler. Sonuç olarak sıcaklığın erozyon üzerindeki etkisi fazladır.
Topoğrafya:
Eğim: Eğim, topoğrafyaya girer. Eğim ne kadar uzun olursa, erozyon potansiyeli o kadar artar. En büyük erozyon potansiyeli, akış hızının en yüksek olduğu yerde olur.
Pürüzlülük: Eğer toprak pürüzsüzse erozyon potansiyeli artar. Toprağın pürüzlü olması su depolanmasını sağlar ve erozyon riski azalır.
Yöney: Arazinin yönü de erozyonu etkileyen bir faktördür. Bulunduğu yöne bağlı olarak sıcaklık ve organik madde birikimi değişiklik gösterir. Kuzey yamaçlarında topraktaki nem ve organik madde birikimi fazladır.
İnsan Faktörü: İnsan faaliyetleri de dolaylı ve doğrudan olarak erozyonu etkilemektedir. Doğal bitki örtüsüne zarar vermek veya yok etmek, yanlış arazi kullanımı, ormanları bozmak ve ağaçları kesmem gibi insan faaliyetleri doğaya verdiği zararın yanında erozyonu da tetikler ve potansiyelini arttırır.
Erozyonu Etkileyen Faktörler
İklim:
Yağış: Yağış miktarı ve yağışın yoğunluğu erozyona etki eder. Yağış yoğunluğu arttığında toprağa düşen su miktarı da artar ve bu erozyonu doğrudan etkiler.
Rüzgar: Rüzgar da erozyonu etkileyen faktörlerdendir. Rüzgar, yağmur sırasında damlaların toprağa düşüş hızını ve açısını etkiler.
Sıcaklık: Sıcaklık, erozyonu etkileyen başka bir iklim faktörüdür. Donmuş toprak erozyona karşı dirençliyken, sıcak yağmurların getirdiği toprağın çabuk çözülmesi ciddi erozyona neden olabilir. Sıcaklık ayrıca zemin yüzeyinde toplanan organik madde miktarını da etkiler. Sıcaklığın fazla olduğu yerlerde organik maddeler daha hızlı parçalanır ve bitki örtüsü seyrelir. Bu da erozyonu etkiler. Sonuç olarak sıcaklığın erozyon üzerindeki etkisi fazladır.
Topoğrafya:
Eğim: Eğim, topoğrafyaya girer. Eğim ne kadar uzun olursa, erozyon potansiyeli o kadar artar. En büyük erozyon potansiyeli, akış hızının en yüksek olduğu yerde olur.
Pürüzlülük: Eğer toprak pürüzsüzse erozyon potansiyeli artar. Toprağın pürüzlü olması su depolanmasını sağlar ve erozyon riski azalır.
Yöney: Arazinin yönü de erozyonu etkileyen bir faktördür. Bulunduğu yöne bağlı olarak sıcaklık ve organik madde birikimi değişiklik gösterir. Kuzey yamaçlarında topraktaki nem ve organik madde birikimi fazladır.
İnsan Faktörü: İnsan faaliyetleri de dolaylı ve doğrudan olarak erozyonu etkilemektedir. Doğal bitki örtüsüne zarar vermek veya yok etmek, yanlış arazi kullanımı, ormanları bozmak ve ağaçları kesmem gibi insan faaliyetleri doğaya verdiği zararın yanında erozyonu da tetikler ve potansiyelini arttırır.
